Pakiet demokratyczny
Spis treści
- 1 Geneza pakietu
- 2 Składniki i sposób przyrządzenia
- 2.1 Zachęta dla podejmowania inicjatyw obywatelskich
- 2.2 Porządkowanie i czyszczenie tego, co złe i haniebne
- 2.3 Odpolitycznienie urzędów i wprowadzenie fachowców
- 2.4 Zwiększenie praw opozycji parlamentarnej
- 2.5 Dobre zmiany w procesie legislacyjnym
- 2.6 Naprawa popsutego Trybunału Konstytucyjnego
- 2.7 Inne, godne uwagi działania
- 3 Patrz też
Geneza pakietu
10.10.2010 - Prawo i Sprawiedliwość przedstawia "pakiet demokratyczny", który ułatwiałby pracę opozycji w Sejmie i "niwelowałby sytuacje patologiczne", ponieważ "prawa opozycji są lekceważone".
- "Chcemy, aby polski parlament nabrał znaczenia, aby prawa opozycji były takie, jak w dojrzałych krajach europejskich. Kryzys parlamentarny w dużym stopniu wynika właśnie z braku takich praw" - Kazimierz Michał Ujazdowski
W lutym 2014 Sejm odrzucił zgłoszony przez PiS projekt zmian w regulaminie Sejmu dający więcej uprawnień opozycji parlamentarnej, m.in. zwiększający jej wpływ na kształtowanie porządku obrad izby. W lipcu PiS ponownie złożył projekt do laski marszałkowskiej.
07.12.2015 - Pakiet demokratyczny ponownie pojawia się w Sejmie, gdy PiS jest partią rządzącą a nie opozycją. Kluby będą musiały zadeklarować poparcie dla rządu lub jego brak. Kluby opozycyjne będą m.in. miały raz w miesiącu prawo zadawania pytań premierowi i ministrom. W uzasadnieniu napisano m.in., że chodzi o "zwiększenie praw opozycji parlamentarnej zgodnie z dobrymi wzorcami państw europejskich o długiej tradycji demokratycznej".
- "Przypominam, że gdy tego rodzaju pomysły zgłaszaliśmy w poprzedniej kadencji, większość sejmowa PO z PSL na wszystkie z tych propozycji opozycji mówiła: "nie, w żadnym razie". Jeśli chcieli, by opozycja miała taką silną pozycję, mogli pakiet przyjąć, gdy rządzili" - poseł PiS Marek Suski
Składniki i sposób przyrządzenia
Mimo oporu opozycji, wiodąca siła przewodnia w parlamencie poszerza ofertę skierowaną do Narodu i wprowadza kolejne elementy pakietu demokratycznego. Wymieniamy najważniejsze osiągnięcia w demokratyzacji Wolski oraz jej instytucji:
Zachęta dla podejmowania inicjatyw obywatelskich
- 09.12.2015 - "To są nawoływania do łamania demokracji; do nieszanowania prawa [...] demokratyczne społeczeństwo nie tak dawno opowiedziało się, że daje mandat do sprawowania władzy PiS. Ci, którzy przegrali, nie mogą się z tym werdyktem pogodzić" - Stanisław Piotrowicz, przewodniczący sejmowej komisji sprawiedliwości, o antyrządowych demonstracjach
- 12.12.2015 - "Oczywiście, że policja będzie chroniła dom prezesa [...] Nie wyobrażam sobie, jak można w ogóle demonstrować pod domem osoby, która walczyła o wolność, walczyła o demokrację" - wiceszef MSW Jarosław Zieliński o planach manifestacji pod domem Jarosława Kaczyńskiego
- 15.12.2015 - "Tym, którzy głośno dziś krzyczą, nie chodzi o demokrację. Tu chodzi o obronę własnych pozycji i wpływów. Ten krzyk to nie troska o prawa obywatelskie, ale obrona lobby banków i zagranicznych korporacji. Tych wszystkich grup interesu, które przez ostatnie osiem lat bogaciły się kosztem Polaków. To był dla nich złoty wiek, ale ten wiek właśnie się skończył " - Beata Szydło
- 18.12.2015 - Biuro Ochrony Rządu zakazuje lotów dronami nad większością obiektów rządowych w Warszawie. Zakaz obejmuje Sejm, KPRM, Kancelarię Prezydenta, siedzibę Trybunału Konstytucyjnego, Belweder i Pałac Prezydencki, a także cała trasę niedawnych manifestacji organizowanych przez KOD i PiS. Podczas wcześniejszych marszów nagrania z dronów pokazały skalę antyMegamocny rząd|rządowych]] manifestacji.
- 07.03.2016 - "[ Komitet Obrony Demokracji ] nie jest to solidna, uczciwa organizacja, dlatego, że działa przeciwko wybranym w sposób demokratyczny władzom [...] Za KOD-em stoją ci, którzy chcą w sposób każdy możliwy doprowadzić do zmiany władzy. Do zmiany władzy doprowadzają wybory" - marszałek Senatu PiS Stanisław Karczewski
24.03.2016 - minister spraw wewnętrznych Mariusz Błaszczak i koordynator służb specjalnych Mariusz Kamiński przedstawili założenia ustawy antyterrorystycznej
- "Przepisy umożliwią skuteczne, ale przede wszystkim szybkie działanie. Celem terrorystów jest w tej chwili zwykły człowiek i musimy z tego wyciągnąć konsekwencje [...] Zagrożenie jest na tyle poważne, że musimy sięgnąć do środków nadzwyczajnych" - Mariusz Kamiński
- "Przepisy są bardzo precyzyjne, bardzo jasne. Gwarantują zapewnienie bezpieczeństwa obywatelom naszego kraju [...] No właśnie, to jest tak, że zaraz pewnie spotkam się z atakiem ze strony partii N. i opozycji totalnej spod szyldu PO. No ale proszę pamiętać o tym, jaki mamy wybór" - Mariusz Błaszczak
Do podstawowych założeń ustawy należy umożliwienie służbom:
- Wprowadzenia kontroli operacyjnej wobec cudzoziemców podejrzewanych o działalność terrorystycznych na 3 miesiące, bez zgody sądu
- Prowadzenia przeszukań i zatrzymań przez całą dobę
- Natychmiastowego wydalania cudzoziemców, którzy stanowią zagrożenie. Odwołać będą się mogli dopiero zza granic Polski
- Zatrzymywania na 14 dni osób podejrzewanych o zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa za zgodą sądu, ale przed postawieniem zarzutów
- Czasowego zamknięcia granic
- Zawieszenia imprez masowych i wystąpień publicznych
- Ustawa wprowadza obowiązek okazania dokumentu tożsamości przy zakupie telefonu pre-paid (na kartę).
Porządkowanie i czyszczenie tego, co złe i haniebne
- 13.12.2015 - "Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego to garstka ludzi zaprzedanych obcym. Ci, którzy byli tutaj wczoraj i inni, mówią, że chodzi o wypełnianie przez TK jego przewidzianej przez prawo roli. To szanowni państwo, żart. [...] Obecny Trybunał Konstytucyjny ma być redutą, pozycją ryglową, tego układu. Broniącą tego wszystkiego, co w ciągu ostatnich 26 lat było złe i haniebne. A my to chcemy zmienić i dlatego musimy zmienić ten Trybunał [...] Oni nie chcą dopuścić do tego, żebyśmy rozpędzili tę bandę kolesiów, która dzisiaj się rozsiadła w całej administracji. Oni chcą nie dopuścić do naprawy wymiaru sprawiedliwości, do naprawy instytucji, która jest szczególnie krytycznie oceniana przez społeczeństwo, mimo że media ją bardzo mocno popierają. Czy chcecie wymiaru sprawiedliwości, gdzie biedny człowiek, mieszkaniec domu opieki społecznej, który kupił sobie telewizor i później nie może zapłacić raty, lądował w więzieniu? A aferzyści, gangsterzy byli na wolności?" - Jarosław Kaczyński
- 23.12.2015 - "Tak, to jest bardzo dobra, potrzebna Polsce ustawa, która sprawi, że ostatni bastion PO, który miał blokować dobre zmiany w Polsce, nie spełni zadania, o którym marzyli politycy Platformy wtedy, kiedy de facto dopuścili się zamachu na konstytucję. [...] Sędziowie TK z wyboru PO są bardzo upolitycznieni, upartyjnieni, oni blokowaliby 500 zł na każde dziecko, blokowaliby - w naszej ocenie - podatek bankowy, który ma to sfinansować, blokowaliby podatek od hipermarketów. A my chcemy dać nie tylko sytym kotom, tylko chcemy dać zwykłym Polakom, milionom Polaków to, co obiecaliśmy" - minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro o nowelizacji ustawy o TK
Odpolitycznienie urzędów i wprowadzenie fachowców
15.12.2015 - "My też mamy trójpodział władzy, ale Trybunał Konstytucyjny nie jest sądem, lecz ciałem politycznym" - Witold Waszczykowski, minister spraw zagranicznych
- Art. 10. Konstytucji: "Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat, władzę wykonawczą Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów, a władzę sądowniczą sądy i trybunały."
- Art. 173. Konstytucji: "Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz."
15.12.2015 - Szefowie agencji rolnych, inspekcji i KRUS będą powoływani przez premiera na wniosek ministra rolnictwa, a nie jak dotychczas w drodze konkursu - zakłada poselski projekt nowelizacji ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw. W pierwszych dniach rządów PiS zostali zdymisjonowali: prezes ARR, ARiMR, KRUS oraz ANR. Nowi szefowie tych instytucji mają pełnić obowiązki do czasu powołania prezesa.
- "W wyniku przyjęcia projektowanych zmian obsadzanie wyżej wymienionych stanowisk będzie się odbywało bez przeprowadzania otwartego i konkurencyjnego naboru" - napisano w uzasadnieniu projektu
Projekt nowelizacji ustawy o służbie cywilnej zawiera następujące zmiany:
- wykreślony zostaje z ustawy zapis, że szef SC oraz jego zastępca powoływany jest spośród urzędników służby cywilnej po zasięgnięciu opinii Rady Służby Cywilnej
- w projekcie znosi się także zasadę, że szef służby cywilnej musi posiadać co najmniej pięcioletnie doświadczenie na stanowisku kierowniczym w administracji rządowej lub co najmniej siedmioletnie doświadczenie na stanowisku kierowniczym w jednostkach sektora finansów publicznych.
- w projekcie zlikwidowany zostaje też wymóg, aby nowy szef służby cywilnej w okresie ostatnich 5 lat nie był członkiem partii politycznej; zamiast tego wprowadzona jest zasada, żeby w momencie powołania na stanowisko nowy szef służby cywilnej nie był członkiem partii.
- obsadzanie wyższych stanowisk w służbie cywilnej ma następować w drodze powołania. Uchylony zostaje obecny artykuł mówiący, że obsadzenie wyższego stanowiska w służbie cywilnej następuje w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru.
- wobec osoby, która ma zostać dyrektorem generalnym urzędu nie będzie już wymogu sześcioletniego stażu pracy, w tym co najmniej trzyletniego stażu pracy na stanowisku kierowniczym w jednostkach sektora finansów publicznych.
- dla pozostałych wyższych stanowisk w służbie cywilnej ma nie być już wymogu trzyletniego stażu pracy, w tym co najmniej rocznego na stanowisku kierowniczym lub dwuletniego na stanowisku samodzielnym w jednostkach sektora finansów publicznych.
16.12.2015 - W projekcie zmiany ustawy o TK napisano, że jego celem jest "dopasowanie rozwiązań prawnych do zamierzeń programowych większości parlamentarnej"
17.12.2015 - Istotę zmian w ustawie o służbie cywilnej zaprezentował poseł Artur Górski:
- "Rząd musi oprzeć się na ludziach, którzy nie tylko będą kompetentni i doświadczeni, ale będą się utożsamiać z polityką rządu, którzy nie będą ślepo wykonywać naszej polityki, tylko będą podejmować zadania i decyzje ze zrozumieniem, a także ideową identyfikacją" - poseł Artur Górski (PiS) podczas sejmowej debaty o nowelizacji ustawy o służbie cywilnej
- "Pracownikiem państwowym (naczelnych, centralnych i terenowych organów administracji) może być osoba, która ze względu na swoją postawę ideowo-moralną daje rękojmię należytego wykonywania zadań" - rozporządzenie prezesa Rady Ministrów z grudnia 1974 r. dotyczące tzw. partyjnej nomenklatury
21.12.2015 - Ekspert ds. kontroli leków w Ministerstwie Zdrowia sam jest udziałowcem firmy handlującej wyrobami farmaceutycznymi.
- "Ekspert złożył pisemne oświadczenie, iż nie ma przeszkód, by prowadził kontrolę. Zawarta z nim umowa zobowiązuje go do trzymania w tajemnicy spraw, które pozna w ministerstwie" - rzeczniczka MZ Milena Kruszewska w rozmowie z Radiem ZET
Zwiększenie praw opozycji parlamentarnej
- 16.12.2015 - Marszałek Marek Kuchciński nałożył na polityka PO karę finansową w wysokości 2,5 tys. zł za przekroczenie czasu wystąpienia na mównicy sejmowej.
- "Posłów przywoływanych do porządku w trakcie kadencji można liczyć w dziesiątkach, nawet setkach, a kar finansowych dotąd nie nakładano. Arbitralne „karanie” w tej sprawie to regulaminowe nadużycie przez marszałka. Nigdy poseł, którego nie wykluczono z obrad, nie musiał płacić kar " - mówił ukarany Michał Szczerba
- 21.12.2015 - Posiedzenie Komisji Ustawodawczej dot. nowelizacji ustawy o TK autorstwa PiS:
- podczas posiedzenia posłowie PiS wprowadzają pod głosowanie szereg poprawek, których nie było w przedłożonym projekcie
- wniosek opozycji, by Biuro Analiz Sejmowych wydało opinię, czy posłowie mogą zajmować się poprawką, o której nie było mowy w pierwszym czytaniu został odrzucony
- wniosek o przeprowadzenie wysłuchania publicznego odrzucony
- wniosek o przygotowanie analizy porównawczej, jak wygląda odwoływanie sędziów w innych demokratycznych krajach został odrzucony
- wniosek do przewodniczącego komisji, aby zarządzić przerwę w celu zapytania Krajowej Rady Sądownictwa czy poprawki były z nią konsultowane - Marek Ast nie zgadza się
- wniosek o przerwanie obrad w celu konsultacji prawnych zostaje odrzucony
- PiS przegłosował wniosek o skrócenie wystąpień posłów do dwóch minut - "Nie możemy pozwalać na niemerytoryczne, obstrukcyjne wystąpienia" - Marek Ast
- Posłanka Kamila Gasiuk-Pihowicz złożyła wniosek o przerwę w posiedzeniu komisji do 7 stycznia. Marek Ast (PiS) zezwolił na głosowanie w którym 12 posłów opowiedziało się za ogłoszeniem przerwy, zaś 11 było przeciw. Przewodniczący Marek Ast ogłosił przerwę, ale dopiero gdy posłowie opozycji wyrazili oklaskami głośną radość, zdał sobie sprawę, że wniosek dotyczył przerwy do 7 stycznia. Jak się okazało, część posłów PiS nie było na sali w czasie głosowania. Stanisław Piotrowicz z PiS zgłosił wniosek o powtórzenie głosowania, argumentując, że w głosowaniu wzięli udział posłowie spoza Komisji. Przewodniczący w związku z tym ogłosił pięć minut przerwy, by posłowie mogli wrócić na salę. Gdy wrócili, głosowanie zostało powtórzone, a wniosek opozycji odrzucony.
- Prawnik Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka przez osiem godzin prosił przewodniczącego komisji ustawodawczej Marka Asta o głos. Po ośmiu godzinach, gdy większość poprawek była już przegłosowana, opuścił salę.
- 28.01.2016 - W Sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka podczas prac nad projektem nowej ustawy o prokuraturze autorstwa PiS konsekwentnie odrzucano poprawki opozycji. Podczas głosowania za poprawką nr 23, oprócz polityków PO, niespodziewanie zagłosowali posłowie PiS - Małgorzata Wasserman i Marek Ast.
- "Co ty? Co wy robicie? Proszę o powtórzenie głosowania" - zareagował szef komisji Stanisław Piotrowicz
- Głosowanie powtórzono, a poprawka została odrzucona, m.in. głosami posłanki Wassermann i posła Asta. Na pytanie posła PO Roberta Kropiwnickiego, dlaczego głosowanie przeprowadzono po raz drugi, Piotrowicz odpowiedział, że poprzednie "nie zostało dokończone".
Dobre zmiany w procesie legislacyjnym
18.12.2015 - Rząd PiS notorycznie stosuje "szybką ścieżkę poselską", co umożliwia wprowadzanie projektów pod głosowanie bez konsultacji społecznych i opiniowania niezależnych instytucji.
- "Wnoszenie ważnych projektów ustaw jako projektów poselskich jest równoznaczne z rezygnacją z przeprowadzenia konsultacji publicznych. Dodatkowo, stosowanie pilnego trybu procedowania oznacza w praktyce niedopuszczenie do przedstawienia jakichkolwiek stanowisk przez zainteresowanych" - Obywatelskie Forum Legislacji przy Fundacji im. Stefana Batorego
- "Jesteśmy otwarci na współpracę z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego w procesie stanowienia prawa. Dostrzegamy ułomność obecnego systemu, co widać na przykładzie zgłaszanych przez nas projektów zmian Regulaminu Sejmu RP, i będziemy się starać je niwelować poprzez stanowienie prawa, które będzie transparentne, przy tworzeniu którego będą uwzględniane w miarę możliwości opinie wielu podmiotów, które będzie dostępne dla każdego zainteresowanego nim Polaka" - pełnomocnik KW PiS Krzysztof Sobolewski (04.09.2015)
14.01.2016 - Decyzją marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego dziennikarze nie mają dostępu do sejmowych kuluarów, co argumentowano "względami bezpieczeństwa". Kuluary Sejmu zamknięto dla prasy po raz pierwszy od 2007 roku, wówczas była to decyzja marszałka Ludwika Dorna
- "Nie ma w tym żadnej chęci ograniczenia prawa do informacji. Jest to próba uporządkowania, stworzenia w Sejmie takiego miejsca, gdzie politycy mogą prowadzić konsultacje, rozmawiać bezpośrednio przy sali sejmowej" - poseł PiS Jacek Sasin
15.01.2016 - Sejm uchwalił nowelizację ustawy o policji (tzw. ustawę inwigilacyjną):
- ustawa określa kontrolę operacyjną jako: podsłuch, podgląd osób w "pomieszczeniach, środkach transportu lub miejscach innych niż publiczne", kontrolę korespondencji (w tym elektronicznej) i przesyłek, uzyskiwanie danych z "informatycznych nośników danych, telekomunikacyjnych urządzeń końcowych, systemów informatycznych i teleinformatycznych"
- łączny okres kontroli nie może przekroczyć 18 miesięcy, a okres przechowywania billingów 12 miesięcy, mimo że TK zalecał skrócenie tego czasu
- służby mogą pozyskiwać dane które nie stanowią treści danego przekazu (na pozyskanie treści musi się zgodzić sąd)
- nowela daje możliwość sięgania po dane internetowe nie tylko na potrzeby konkretnych postępowań, ale także dla "zapobiegania" przestępstwom i drogą online w miejsce pisemnego wniosku
- odrzucono poprawki opozycji, by ograniczyć sięganie po dane internetowe, by uwzględnić że po dane sięga się, gdy inne metody okazały się nieskuteczne, a także by by zapisywać informacje o osobie występującej dane telekomunikacyjne
- odrzucono poprawki by zapisać obowiązek służb informowania sądu o wystąpieniu o dane, oraz by uzyskane przez służby informacje objęte tajemnicą dziennikarską, a nie tylko obrończą i spowiedzi, były niezwłocznie niszczone.
- zastrzeżenia do projektu wyrażali m.in. RPO, GIODO, Krajowa Rada Sądownictwa, Naczelna Rada Adwokacka i Helsińska Fundacja Praw Człowieka
Naprawa popsutego Trybunału Konstytucyjnego
17.12.2015 - "Zgłoszony projekt zmian ustawy o Trybunale Konstytucyjnym nadaje się, naszym zdaniem, do odrzucenia w całości" - Zarząd Stowarzyszenia Sędziów Polskich "Iustitia":
- "Warto podkreślić, że w obecnym stanie faktycznym i prawnym jedynie dziesięciu sędziów TK posiada, w sposób niebudzący wątpliwości, uprawnienia do orzekania. Trzech sędziów bezskutecznie oczekuje na odebranie ślubowania, status dwojga kolejnych nie jest jasny, zaś pięć osób zostało powołanych na stanowiska sędziowskie z naruszeniem konstytucji. W tej sytuacji ustanowienie zasady orzekania w składzie 13 sędziów może doprowadzić do faktycznego paraliżu prac Trybunału"
- "Propozycja posłów, aby orzeczenia TK miały zapadać większością kwalifikowaną 2/3 głosów, jest oczywiście niezgodna z konstytucją [...] Wprowadzenie kwalifikowanej większości głosów w orzeczeniach zapadających w składach wieloosobowych jest nie tylko sprzeczne z polską tradycją prawną, ale także rodzi uzasadnione ryzyko, że w przypadku braku takiej większości nie zapadnie w danej sprawie żadne orzeczenie, przez co praca Trybunału będzie niemożliwa"
- "Próby wprowadzania z dnia na dzień, bez szerokich konsultacji społecznych i koniecznego namysłu, zmian fundamentalnych z punktu widzenia ustrojowego są nie tylko niezgodne z zasadami przyzwoitej legislacji, ale przede wszystkim podważają zaufanie obywateli do państwa"
21.12.2015 - "Mamy kryzys konstytucyjny i trzeba go szybko rozwiązać. Wysłuchanie publiczne nie będzie temu służyć" - Arkadiusz Mularczyk o nowelizacji ustawy o TK
22.12.2015 - Ustawa "naprawiająca" Trybunał Konstytucyjny:
- ma wejść w życie w momencie ogłoszenia w Dzienniku Ustaw bez vacatio legis, co odbiera samemu Trybunałowi możliwość zbadania jej konstytucyjności
- skargi kierowane do TK mają być rozpatrywane w kolejności wpływania, co znaczy że np. obecna skarga na znowelizowaną ustawę o TK zostanie rozpatrzona za kilka lat
- postępowanie dyscyplinarne przed Trybunałem wobec sędziego TK można wszcząć także na wniosek prezydenta lub ministra sprawiedliwości, co uderza w zagwarantowaną konstytucyjnie zasadę niezawisłości sędziów
- strona postępowania uzna, że orzeczenie TK zostało wydane z "rażącym naruszeniem zasad postępowania", może złożyć wniosek o wznowienie postępowania, co wstrzymuje publikację orzeczenia
- TK miałby orzekać w pełnym składzie - co najmniej 13 z 15 sędziów (dziś 9, a większość spraw w TK rozpatruje 5). Orzeczenia pełnego składu miałyby zapadać większością 2/3 głosów, a nie - jak dotychczas - zwykłą, co oznacza że 5-6 sędziów może zablokować wszystkie wyroki
- rozprawę można wyznaczyć nie wcześniej niż po trzech miesiącach od doręczenia zawiadomienia stronom, a dla spraw orzekanych w pełnym składzie - po pół roku, co uniemożliwi badanie konstytucyjności ustaw wchodzących właśnie w życie
- TK nie będzie mógł orzekać ws. stwierdzenia przeszkody w sprawowaniu urzędu przez prezydenta RP
23.12.2015 - "Prosimy prezydenta, żeby rozważył wystąpienie do TK o zbadanie zgodności z konstytucją tej nowelizacji przed jej podpisaniem" - zgłosiło prezydium Krajowej Rady Sądownictwa. KRS zaznaczyła, że pierwotny poselski projekt nowelizacji diametralnie różnił się od procedowanego następnie przez Sejm, co "może skutkować wadliwością całego procesu legislacyjnego".
- O odesłanie ustawy do TK zwróciła się także do prezydenta Krajowa Izba Radców Prawnych.
- Zastrzeżenia do treści ustawy zgłosiło także Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu.
- Nowelizację krytycznie oceniła także Helsińska Fundacja Praw Człowieka, której wątpliwości konstytucyjne budzi zarówno tryb procedowania, jak i jej zapisy, oraz Amnesty International.
- W opinii HFPC "efektywnie działający TK stanowi niezbędne w demokracji konstytucyjnej zabezpieczenie przed nadużyciami ze strony władzy ustawodawczej i wykonawczej. Niestety, projekt nowelizacji ustawy o TK zamierza do zaprzeczenia roli Trybunału w polskim porządku prawnym, wypracowanej przez ostatnie 18 lat obowiązywania Konstytucji RP."
24.12.2015 - "To z uwagi na poważną ocenę kryzysu wokół Trybunał Konstytucyjnego zdecydowaliśmy się na nadzwyczajne, szybkie działania [...] Byśmy szybko rozwiązali to, co jest zadane, by Polacy w świąteczny czas nie musieli się już martwić o stabilność prawa w związku z Trybunałem Konstytucyjnym, bo za sprawą państwa decyzji, to prawo będzie stabilne" - minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro do senatorów o nowelizacji ustawy o TK
26.12.2015 - "Ja nie twierdzę, że tak by było, ale mogłoby się tak zdarzyć. Załóżmy, że wszystkie projekty prospołeczne uchwalane przez parlament [...] które mają pomóc polskim instytucjom, polskim firmom czy polskim rodzinom, te różnego rodzaju lobby, które dzisiaj tak bardzo walczą o utrzymanie własnych przywilejów, zaskarżają do Trybunału" - premier Beata Szydło o potrzebie zmiany TK
- "Dzisiaj ci, którzy tracą wpływy [...] za wszelką cenę chcą doprowadzić do tego, żeby władza, która została wybrana w demokratycznych wyborach, przez naród – ponieważ myśmy dostali legitymację od narodu, od suwerena – została w tej chwili zdyskredytowana" - jw.
- "Jeżeli taka ustawa o podatku bankowym trafiłaby do Trybunału, który orzekłby, że kierując się tylko i wyłącznie względami politycznymi – chcę wierzyć, że tak nie jest, jak wcześniej zaznaczyłam, ale pewne przesłanki pokazują, że tak mogłoby być – i jeżeli ten podatek byłby przez Trybunał zakwestionowany, to żyć nie umierać. [...] Stąd była decyzja o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym" - jw.
13.01.2016 - Komisja Europejska zdecydowała o przeprowadzeniu wstępnej oceny sytuacji wokół zmian w Trybunale Konstytucyjnym w ramach unijnej procedury państwa prawa. Jest to pierwszy taki przypadek w historii UE.
Jedynie słuszne zdanie polityków partii rządzącej przed posiedzeniem Trybunału Konstytucyjnego
- "My nie możemy traktować tego posiedzenia, które się będzie odbywało, jako formalnego posiedzenia [...] Możemy mówić o jakimś wspólnym stanowisku albo poglądzie części sędziów TK, ale to nie jest obowiązujące w Polsce prawo" - poseł PiS Jacek Sasin (07.03.2016)
- "To jest rażące złamanie prawa. Jeszcze raz mówię, obowiązuje ustawa, niech ci sędziowie wytłumaczą wszystkim, dlaczego nie chcą się zastosować do powszechnie obowiązującego prawa" - wiceminister sprawiedliwości PiS Patryk Jaki (07.03.2016)
- "Jeśli ktoś nie działa na podstawie prawa, to działanie to nie może rodzić skutków prawnych. To nie będzie prawo [...] Naród dał nam legitymację do reformowania kraju. PiS zgodnie z konstytucją przeprowadza reformy, a reforma TK została przyjęta z poszanowaniem demokracji i w zgodzie z konstytucją" - poseł PiS Stanisław Piotrowicz (07.03.2016)
- "Trudno uznać, ażeby to było posiedzenie, [ TK, oceniające konstytucyjność nowelizacji ustawy o TK ] którego rozstrzygnięcia będą w związku z tym wiążące, biorąc pod uwagę, że nie odbywa się ono na zasadach, jakie przewiduje w tej chwili ustawa"' - premier PiS Beata Szydło (08.03.2016)
KONSTYTUCJA z dnia 2 kwietnia 1997 r. RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Art. 173. Sądy i Trybunały są władzą odrębną i niezależną od innych władz. Art. 178. 1. Sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom. Art. 188. Trybunał Konstytucyjny orzeka w sprawach: 1) zgodności ustaw i umów międzynarodowych z Konstytucją, Art. 189. Trybunał Konstytucyjny rozstrzyga spory kompetencyjne pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami państwa. Art. 190. 1. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne. 2. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawach wymienionych w art. 188 podlegają niezwłocznemu ogłoszeniu w organie urzędowym, w którym akt normatywny był ogłoszony.
Trybunał Konstytucyjny rozpatrzył grudniową nowelizację ustawy o TK autorstwa PiS, na czas jej badania wyłączając zaskarżone przepisy
- "Przepisy nowelizacji są dysfunkcjonalne i paraliżują pracę TK. Po raz kolejny w rozprawie przed TK pojawia się problem uchwalania ustawy bez konsultacji i możliwości wypowiedzenia organów uprawnionych, (...) a także naruszenia zasady trzech czytań" - mówiła w imieniu I prezes SN mec. Małgorzata Wrzołek-Romańczuk (08.03.2016)
- "Sędziowie Trybunału są niezawiśli i podlegają tylko konstytucji. Gdyby przyjąć inne rozumowanie, to ustawodawca mógłby dokonać zmiany ustrojowej, nawet nie zmieniając konstytucji. W tej niekonstytucyjnej w całości ustawie obecna większość parlamentarna przyjęła rozwiązania mające na celu paraliż Trybunału. Gdyby przyjąć zasadę zapisaną w tej ustawie o rozpoznawaniu przez TK spraw według kolejności wpływu, to Trybunał mógłby nawet nie rozpoznać żadnej skargi na ustawy uchwalone w tej kadencji." - występujący w imieniu grupy posłów Borys Budka (PO)
- "Ta nowela jest faktyczną zmianą konstytucji, jeśli chodzi o konsekwencje działania TK [...] Bez tego prawa obywatelskie będą na łasce lub niełasce większości parlamentarnej" - występującyw w imieniu RPO Adam Bodnar
- "Nowelizacja ustawy o TK narusza zasadę niezależności Trybunału i ogranicza prawo obywateli do sądu w tym wymiarze, który oznacza prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki" - wskazała w imieniu Krajowej Rady Sądownictwa sędzia Katarzyna Gonera.
09.03.2016 - Trybunał Konstytucyjny uznał większość zapisów nowelizacji ustawy o TK za niekonstytucyjne:
- zapis o wymogu większości 2/3 głosów do wydania wyroku w pełnym składzie
- zapis, że pełny skład TK to minimum 13 sędziów
- brak vacatio legis w nowelizacji ustawy
- możliwość wygaszania mandatu sędziego TK przez Sejm
- uchylenie przepisów o zgłaszaniu kandydatów na sędziów TK
- możliwość wszczynania "dyscyplinarki" wobec sędziego TK na wniosek prezydenta RP lub ministra sprawiedliwości
- przepisy o rozpoznawaniu spraw według kolejności wpływu
- wydłużenie terminów na rozpatrzenie spraw w TK
- usunięcie z ustawy o TK rozdziału o stwierdzeniu przez Trybunał przeszkody w sprawowaniu funkcji prezydenta RP
- uchylenie z katalogu kar dyscyplinarnych złożenia sędziego z urzędu
- przepisy przejściowe dotyczące trybu rozpatrywania spraw w toku
- wykreślenie złożenia sędziego TK z urzędu z katalogu kar dyscyplinarnych
- uchylenie przepisu dot. odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziego TK za działania przed objęciem stanowiska
- wprowadzenie przygotowywania wniosku o wygaśnięcie mandatu sędziego przez Zgromadzenie Ogólne TK
- przepisy dotyczące podejmowania uchwał przez Zgromadzenie Ogólne TK
Trybunał uznał, że Sejm naruszył zasady legislacji, m.in. tempem pracy przy noweli i nieopiniowaniem projektu przez właściwe organy Zdania odrębne do wyroku złożyli wybrani przez PiS sędziowie TK Julia Przyłębska i Piotr Pszczółkowski.
Jedynie słuszne zdanie polityków partii rządzącej po orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego
- "W trakcie procedowania i podejmowania czynności, które ciężko nazwać posiedzeniem Trybunału Konstytucyjnego, nie dochowano wymogów ustawowych co do składu orzekającego, kolejności rozpatrywanych ustaw, a także terminu, w jakim te ustawy powinny być rozpatrywane. W związku z tym niestety nie możemy tego komunikatu Trybunału Konstytucyjnego opublikować, ponieważ pani premier również działa na podstawie i w granicach prawa" - rzecznik rządu PiS Rafał Bochenek (09.03.2016)
- "Wpłynęło do nas zawiadomienie mieszkańca Gliwic w sprawie popełnienia przestępstwa przez premier Beatę Szydło i jej współpracowników. Dotyczy zaniechania publikacji ostatniego wyroku Trybunału Konstytucyjnego" - poinformował Janusz Sochacki, szef prokuratury okręgowej w Gliwicach (15.03.2016)
- "Nie boimy się tego. [ zachwiania ładu prawnego przez nieuznawanie wyroków TK ] Nie straszmy, że w Polsce zostanie zachwiany porządek prawny. To jest spór. Może on potrwać do czasu, kiedy nie skończy się kadencja prezesa Rzeplińskiego" - rzecznik PiS Beata Mazurek (15.03.2016)
- "Orzeczenia nie ma. To, co zostało wygłoszone przez prezesa Trybunału, to nie jest orzeczenie, tylko stanowisko pewnej części sędziów TK. Nie można w ogóle mówić o tym, że jest jakieś orzeczenie. Nie można niczego publikować. Jest stanowisko w gruncie rzeczy prywatne pewnej grupy osób, które pełnią funkcje sędziów Trybunału Konstytucyjnego" - Jarosław Kaczyński (15.03.2016)
USTAWA z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych Art. 2. 1. Ogłoszenie aktu normatywnego w dzienniku urzędowym jest obowiązkowe. Art. 3. Akty normatywne ogłasza się niezwłocznie.
Inne, godne uwagi działania
19.02.2016 - W Senacie odrzucone zostały poprawki opozycji, które zwiększały budżet Trybunału Konstytucyjnego o ok. 1,6 mln zł, m.in. na wynagrodzenia sędziów w stanie spoczynku, a także budżet Rzecznika Praw Obywatelskich o ok. 3,3 mln zł.
- Senat poparł pakiet poprawek do budżetu na 2016 r. przygotowanych przez Grzegorza Biereckiego (PiS), w tym tę zakładającą zwiększenie o 8 mln zł tegorocznych środków Funduszu Kościelnego. Dodatkowe pieniądze na FK zostaną zabrane Krajowemu Biuru Wyborczemu i mają zostać przeznaczone m.in. na remonty zabytkowych obiektów sakralnych.
- Senatorowie postanowili również zwiększyć własny budżet, kancelaria Senatu otrzyma 2,5 mln zł na wydatki bieżące, kosztem wydatków na nową siedzibę Krajowej Rady Sądownictwa.